Wat zijn seksuele en reproductieve rechten?

Seksuele en reproductieve rechten maken deel uit van de rechten van de mens. De rechten van de mens zijn neergeschreven in wetten en internationale verdragen, en werden door bijna alle landen in de wereld ondertekend. Nederland heeft deze ook ondertekend en moet deze rechten dus respecteren.

Seksuele rechten

Wanneer seksuele rechten gerespecteerd worden, kunnen mensen genieten van bevredigende en veilige seksuele relaties en liefdesrelaties.

Dit betekent dat deze relaties vrij zijn van dwang of geweld en dat er geen angst is voor infecties of ongeplande zwangerschap.

Reproductieve rechten

Reproductieve gezondheid heeft betrekking op zwangerschap, bevalling en het kunnen beslissen of en wanneer u kinderen wilt. Wanneer reproductieve rechten gerespecteerd worden, kunnen mensen vrij kiezen of en wanneer zij zwanger worden, anticonceptie nemen of een abortus laten uitvoeren.

Welke zijn deze fundamentele seksuele en reproductieve rechten?

Het recht op leven

U heeft recht op de beste beschikbare gezondheidszorg tijdens uw zwangerschap en bevalling. Zorgverleners zullen al het mogelijke doen om het leven en de gezondheid van uw baby en uzelf te beschermen.

Het recht op persoonlijke vrijheid en veiligheid

U heeft controle over uw eigen lichaam en seksleven. U heeft het recht te genieten van uw seksualiteit en bent vrij om te beslissen of en wanneer u kinderen wilt en hoeveel kinderen u wilt.

Dit betekent ook dat dwang, seksueel grensoverschrijdend gedrag en uitbuiting strafbaar zijn.

Het recht op gelijkheid

U heeft het recht om gelijk behandeld te worden en niet gediscrimineerd te worden wegens uw etnische afkomst of nationaliteit, uw religie of politieke opvattingen, gezondheid, seksuele oriëntatie, geslacht of om welke grond dan ook. Mannen en vrouwen hebben gelijke rechten.

Het recht op privacy

U heeft het recht om uw eigen keuzes te maken over seksualiteit, zonder bang te hoeven zijn voor negatieve reacties of vervolging. Dit betekent dat de diensten in de gezondheidszorg en sociale diensten uw privacy moeten respecteren. Zij hebben geheimhoudingsplicht. Het is verboden om de resultaten van een hiv-test met anderen te delen als de geteste persoon hiervoor niet diens toestemming heeft gegeven.

Het recht op vrijheid van denken

U heeft het recht op een eigen mening over seksualiteit en seksuele gezondheid, en u heeft het recht erover te spreken.

Het recht op informatie en onderwijs

U heeft recht op alle benodigde informatie en onderwijs om te kunnen zorgen voor uw seksuele en reproductieve gezondheid. Voorbeelden hiervan zijn informatie over hoe uw lichaam werkt, over anticonceptie en over seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s).

Het recht om al dan niet te trouwen en een gezin te plannen en te starten

Niemand heeft het recht om u te dwingen of deze beslissingen in uw naam te nemen. U mag zelf kiezen met wie u wilt trouwen.

Het recht om al dan niet kinderen te hebben

U heeft het recht op toegang tot anticonceptiemiddelen, zoals de pil of condooms.

Het recht op gezondheidszorg

In Nederland heeft iedereen, dus ook mensen zonder wettelijke verblijfsstatus, recht op gezondheidszorg, bijvoorbeeld recht op dezelfde soort hiv-behandeling. Als u hiv-positief bent, mag de Nederlandse overheid u niet naar een land sturen waar u uw behandeling niet kunt voortzetten.

Het recht op vrijheid van vergadering en politieke deelname

U heeft het recht om samen te komen met andere mensen om te praten over seksuele en reproductieve rechten en om acties te ondernemen om ervoor te zorgen dat deze rechten gerespecteerd worden. U heeft het recht om bewustmakingsacties te voeren of politici te vragen beslissingen te nemen om deze rechten te garanderen.

Het recht om vrij te zijn van mishandeling

U heeft het recht om beschermd te worden tegen alle vormen van geweld met betrekking tot seksualiteit, zoals seksuele intimidatie, aanranding of verkrachting, mensenhandel, kindermishandeling of vrouwelijke genitale verminking.