Doğum kontrol hapı
Doğum kontrol hapı bir doğum kontrol yöntemidir.
Doğum kontrol hapları, genellikle 21 hap içeren bir kutu içerisinde satılır. Bazen bir kutuda daha fazla hap bulunur.
Doğum kontrol hapı 2 hormon içerir. Bu hormonlar yumurtlamayı önler. Aynı zamanda, bu hormonlar sperm hücrelerinin rahme girmesini zorlaştırır ve rahim, yumurtanın aşılanması için uygun hâle getirilmez.
Ayrıca 1 hormon içeren mini hap adında bir doğum kontrol hapı bulunmaktadır.
Doğum kontrol hapı
Doğum kontrol hapı nasıl alınır?
21 adet hap içeren bir kutu aşağıdaki şekilde kullanılmalıdır:
- Her gün aynı saatte 1 hap alın. Haftanın günleri genellikle kutunun arka yüzünde işaretlidir. Bir hapı almayı unutup unutmadığınızı kontrol edebilirsiniz.
- 21 gün (3 hafta) sonra kutu biter.
- Sonraki 7 gün (1 hafta) boyunca hap almayın. O hafta vajinanızdan kan gelmeye başlayacaktır (adet dönemi). Ayrıca, o hafta içerisinde gebeliğe karşı da korunursunuz.
- 7 gün (1 hafta) sonrasında kanamanız devam etse dahi yeni bir kutuya başlayın.
- Önceki adımları takip ederek devam edin.
Her gün aynı saatte kutudan 1 hap alın.
21 gün (3 hafta) sonra kutu biter. Adet dönemi bu haftada başlar. 7 gün (1 hafta) sonrasında kanamanız devam etse dahi yeni bir kutuya başlayın.
Güvenilir
Doğum kontrol hapı, doğru kullanıldığı takdirde güvenilirdir.
Aşağıdaki durumlarda doğum kontrol hapı daha az güvenilir olabilir:
- Hapı her zaman aynı saatte almazsanız (özellikle hapı, genellikle almakta olduğunuz saatin üzerinden 12 saatten uzun bir süre geçtikten sonra alırsanız)
- Hapı aldıktan sonraki 2 saat içerisinde kusarsanız
- Sulu ishal durumunuz varsa
- Sarı kantaron (St John’s Wort) gibi belirli ilaçlar kullanıyorsanız (Doktorunuza doğum kontrol hapı kullandığınızı belirtin. İlaç reçete ederken bunu göz önünde bulunduracaktır.)
- Bir hapı almayı unutursanız.
Yalnızca cinsel ilişkiye girdiğiniz günlerde doğum kontrol hapı kullanmak hiç güvenli değildir.
Güvenilir
1 veya daha fazla hapı almayı unutursanız ne olur?
Aşağıdakileri unuttuğunuz takdirde artık gebeliğe karşı iyi korunmuyorsunuz demektir:
- yeni bir blisterdeki ilk hap
- blisterin ilk 7 gününde (1. hafta) iki veya daha fazla hap
- blisterin 7. günü ile 14. günü (2. hafta) arasında üç veya daha fazla hap
- blisterin son 7 gününde (3. hafta) iki veya daha fazla hap
Son 5 gün içinde bu durumlardan birini yaşadıysanız ve bu durum devam ederken cinsel ilişkiye girdiyseniz gebe kalma ihtimaliniz vardır. Gebe kalmak istemiyorsanız acil doğum kontrol hapı (ertesi gün hapı) kullanın.
Doğum kontrol hapını tekrar üst üste 7 gün boyunca aldığınızda, yeniden gebeliğe karşı koruma sağlarsınız. Bu 7 gün içerisinde cinsel ilişkiye girmek isterseniz prezervatif kullanın.
3. haftada birden fazla hap almayı unuttuysanız 2 seçeneğiniz vardır:
- Blisteri bitirmeyin ve 4 ila 7 günlük bir süre boyunca hap almayın. Ardından yeni bir blister ile devam edin.
- Kullanmakta olduğunuz blister biterse hap almaya ara vermeden devam edin.
Sonraki 7 gün içerisinde cinsel ilişki yaşarken prezervatif kullanın.
Eğer son 5 gün içerisinde korunmasız seks yaptıysanız ve gebe kalmak istemiyorsanız...
Mümkün olan en yakın zamanda acil doğum kontrol hapı (ertesi gün hapı) alın.
Başka bir durum mu var?
Aşağıdakileri unuttuysanız:
- 1 hap (ama blisterin ilk hapı değil)
- 2. haftada (7. gün ile 14. gün arası) 2 hap
Bu durumda aşağıdakileri uygulayın:
- Unuttuğunuz son hapı, aynı gün içinde 2 hap almanız anlamına gelse dahi mümkün olan en kısa süre içerisinde alın.
- Kutuda kalan hapları normal olarak almaya devam edin.
- İstenmeyen gebeliğe karşı hâlâ koruma altındasınız.
- Son birkaç gün içerisinde korunmasız seks yaptıysanız acil doğum kontrol hapına (ertesi gün hapı) gerek yoktur.
Doğum kontrol hapını, aynı gün içinde 2 hap almanız anlamına gelse dahi mümkün olan en kısa süre içerisinde alın.
Kutuda kalan hapları normal olarak almaya devam edin.
Kutunun farklı haftalarında 2 veya daha fazla hapı almayı unutursanız yardım için bir sağlık uzmanına danışın.
Hapı almayı sıklıkla unutuyorsanız hatırlamanıza yardımcı olacak bir yöntem kullanabilir veya diğer doğum kontrol yöntemleri konusunda bir doktorla konuşabilirsiniz.
Sağlığınıza zarar vermez
Doğum kontrol hapı hormonlar içerir. Bu hormonlar genellikle sağlığınıza zarar vermez. Fakat bazı durumlarda, başka bir doğum kontrol yöntemi seçmeniz daha iyi olur. Tavsiye için bir doktora başvurun.
Doğum kontrol hapı daha az fertil olmanıza neden olmaz. Gebe kalmak isterseniz hapı almayı bırakmanız yeterlidir.
Haplar kilo almanıza neden olmaz.
Haplar vücut tüylerinizde artışa neden olmaz.
Doğum kontrol hapının kullanıldığı ilk aylarda hassas göğüsler, iki adet dönemi arasında hafif kanama, baş ağrısı ve bulantı gibi yan etkiler görülebilir. Bu etkiler genellikle kendiliğinden kaybolur. Bu etkiler ortadan kalkmadığı takdirde bir doktora danışın. Farklı türde doğum kontrol hapları bulunmaktadır. Bir doktorla birlikte size en uygun doğum kontrol hapını bulabilirsiniz.
Adet döneminiz genellikle daha hafif ve az ağrılı geçer.
HIV ve CYBH’lere karşı koruma sağlamaz
Doğum kontrol hapı sizi HIV’den veya CYBH’lerden korumaz. Bunlara karşı sadece prezervatif sizi koruyabilir.
Prezervatif
Mini hap
Aynı zamanda mini hap da kullanabilirsiniz. Mini hap normal doğum kontrol hapına benzer ancak kutu 21 hap yerine 28 hap içerir.
Mini hap 1 hormon içerir. Bu hormon yumurtlamayı önler ve sperm hücrelerinin rahme girip yumurta hücresine erişmesini zorlaştırır. Ayrıca, rahmin, yumurta hücresinin aşılanması için uygun hâle gelmesini de önler. Normal 2 hormonlu haptan farkı, mini hap kullanılırken hap almaya ara verilmemesi ve aylık kanama olmamasıdır. Mini hap, normal hap kadar güvenlidir.
Emziriyorsanız mini hap kullanabilirsiniz.
Mini hapın en yaygın yan etkileri düzensiz adet kanaması ve adet kanamasının olmaması veya azalmasıdır.
Mini hap
Mini hap nasıl alınır?
Mini hapı aşağıdaki şekilde alın:
- Her gün aynı saatte 1 hap alın.
- 28 gün (4 hafta) sonra bir kutuyu bitirdiğinizde ertesi gün yeni bir kutuya başlayın. Mini hapı adet döneminiz boyunca almaya devam edin.
Hapı, genellikle almakta olduğunuz saatin üzerinden 12 saatten uzun bir süre geçmesine rağmen almadıysanız mini hapın güvenliği azalır.
Her gün aynı saatte 1 hap alın.
28 gün (4 hafta) sonra bir kutuyu bitirdiğinizde ertesi gün yeni bir kutuya başlayın. Mini hapı adet döneminiz boyunca almaya devam edin.
Doğum kontrol hapı satın almak
Doğum kontrol hapını satın almak için aile hekiminizden, jinekoloğunuzdan veya ebenizden reçete almanız gerekir. Doğum kontrol hapını reçetesiz alamazsınız. Doğum kontrol hapını yalnızca eczaneden alabilirsiniz.
21 yaşına kadar doğum kontrol yöntemlerinin çoğu sağlık sigortanız tarafından karşılanır. Ancak, öncelikle sağlık sigortası poliçenizin kapsamı dışında kalan tutarı (eigen risico) ödemeniz gerekir. Yapılacak geri ödeme tutarını öğrenmek için sağlık sigortası sağlayıcınıza danışın. 21 yaşından itibaren doğum kontrolü, yalnızca doğum kontrolü için ek sigorta yaptırdığınız takdirde geri ödenir.
Bir sığınmacı merkezinde yaşayan bir sığınmacı mısınız? Bu durumda doğum kontrolü ücretsizdir.
Hollanda’da çeşitli doğum kontrol hapı türleri ve markaları mevcuttur. Bunların fiyatları büyük ölçüde değişmektedir (markaya, sağlık sigortanıza ve sigorta poliçenizde belirtilen kişisel katkı payına (eigen bijdrage) bağlı olarak yıllık 12 ila 60 euro). Daha fazla bilgi için bir sağlık uzmanına danışın.
